AI Overviews của Google: “Kẻ hủy diệt” hay “cơ hội vàng” cho chiến lược SEO thời đại mới?

Sau 15 năm tối ưu hóa SEO cho hàng nghìn thương hiệu từ lớn, nhỏ, tôi chưa bao giờ chứng kiến một thay đổi nào có tác động sâu rộng đến ngành như AI Overviews của Google. Nội dung của bạn có thể xuất hiện trong AI Overviews nhưng lại không mang về lưu lượng truy cập tương ứng. Đây không chỉ là thách thức về mặt kỹ thuật, mà là cuộc cách mạng toàn diện đòi hỏi chúng ta phải điều chỉnh chiến lược SEO cho thời đại zero-click search.

Hãy thẳng thắn với nhau. AI Overviews không chỉ đơn thuần “ăn cắp” click. Chúng đang chiếm toàn bộ “bất động sản vàng” trên trang kết quả tìm kiếm. Trong các chiến dịch gần đây mà tôi thực hiện cho các thương hiệu du lịch và e-commerce, tôi đã chứng kiến những phần tóm tắt do AI tạo ra trải dài khắp đầu trang kết quả tìm kiếm như thể chúng sở hữu cả không gian đó. Và thực tế, chúng đúng là đang làm vậy.

Với hệ thống liên kết thông minh, carousel tương tác, trích dẫn nguồn (đôi khi có) và câu trả lời hướng dẫn từng bước đầy đủ, AI Overviews thường đẩy các kết quả tìm kiếm tự nhiên (organic listings) nơi chúng ta đã đầu tư rất nhiều tiền, xuống phía dưới, ngoài tầm nhìn ban đầu của người dùng.

Từ kinh nghiệm tư vấn cho các thương hiệu hàng đầu, câu hỏi mà tôi nhận được nhiều nhất không phải là “Làm sao để được xuất hiện trong AI Overviews?” Mà là “Chúng tôi có thực sự muốn xuất hiện ở đó không? Và nếu có, làm sao để không mất hoàn toàn trong cuộc chơi lưu lượng truy cập và doanh thu?”

Đây là những câu hỏi đúng đắn mà bất kỳ lãnh đạo marketing nào cũng phải đối mặt trong thời đại AI. Dựa trên phân tích dữ liệu từ hơn 500 chiến dịch SEO trong 2 năm qua, bài viết này sẽ giải mã:

• Cách AI Overviews đang viết lại luật chơi của tìm kiếm – với dữ liệu thực tế từ các ngành công nghiệp khác nhau
• Cuộc va chạm giữa thông tin sai lệch và nguyên tắc E-E-A-T – những rủi ro thương hiệu mà bạn cần biết
• Tại sao AI Overviews đang đẩy nhanh xu hướng zero-click – và tác động đến revenue funnel
• Phân tích chi phí-lợi ích của việc xuất hiện trong AI Overviews – dựa trên case study thực tế
• Framework chiến lược toàn diện cho thời đại hậu-click – những gì đã được chứng minh hiệu quả

Hãy cùng đi sâu vào từng phần.

1. Cuộc cách mạng thầm lặng: AI Overviews đang định hình lại bản chất của tìm kiếm

AI Overviews không chỉ là một tính năng mới, chúng đại diện cho sự tiến hóa của tìm kiếm thế hệ mới đứng sau là hệ thống AI. Được vận hành bởi các thuật toán máy học (machine learning) ngày càng tinh vi, chúng có khả năng cung cấp câu trả lời với tốc độ và độ chính xác chưa từng có.

Từ góc nhìn người dùng, AI Overviews mang lại trải nghiệm tìm kiếm được tối ưu hóa tối đa. Nhưng đối với chúng ta – những người xây dựng chiến lược marketing, chúng đặt ra những câu hỏi lớn về ROI và khả năng truy cập.

Tôi đã chứng kiến hàng loạt thương hiệu đối mặt với tình huống sau: Nội dung của họ cung cấp giá trị thực sự cho người dùng, được AI Overviews trích dẫn và hiển thị, nhưng lại không bao giờ nhận được lượt truy cập, leads hay conversions tương ứng. Đây chính là thách thức lớn nhất mà tôi đã gặp phải trong sự nghiệp 15 năm làm SEO.

Trong thập kỷ qua, chúng ta đã xây dựng toàn bộ hệ thống đánh giá thành công dựa trên click-through rate (CTR), organic traffic và conversion rate. Những chỉ số này từng là kim chỉ nam đáng tin cậy để đo lường hiệu quả chiến dịch. Bây giờ? Chúng đang gặp những thách thức lớn.

Lời thừa nhận từ “ông trùm” Google

Sundar Pichai, trong cuộc phỏng vấn breakthrough với The Verge, đã thừa nhận rằng Google đang trải qua một sự chuyển đổi lớn. Ông gọi AI là “DNA của tìm kiếm trong tương lai” và khẳng định rằng công ty đang “tái kiến trúc toàn bộ cách thức tìm kiếm hoạt động”:

“Chúng ta đang ở những ngày đầu tiên của cuộc cách mạng này. AI sẽ mang lại hiểu biết sâu sắc hơn về ý định tìm kiếm thực sự của người dùng và cho phép chúng ta cung cấp giá trị theo những cách hoàn toàn đột phá.”

Từ góc nhìn của Google, generative AI search không nhắm đến việc “tiêu diệt” click mà hướng tới việc cung cấp nội dung liên quan với tốc độ và chất lượng cao hơn, đáp ứng cách thức người dùng hiện đại tương tác với thông tin.

• Đối với người dùng cuối, đây là một trải nghiệm liền mạch, nhanh chóng và dễ hiểu. Họ đặt câu hỏi và ngay lập tức nhận được câu trả lời mà không cần truy cập vào nhiều website.
• Đối với khách hàng tiềm năng, AI mở ra quyền tiếp cận gần như tức thì đến các giải pháp và thông tin họ cần, bất kể họ đang ở đâu trong hành trình tìm hiểu.
• Còn đối với chúng ta – những người làm chiến lược SEO, đây là một “mặt trận” hoàn toàn mới. Luật chơi đang thay đổi, nhưng vẫn chưa được viết ra một cách rõ ràng. Chúng ta phải vừa học, vừa thử nghiệm, vừa thích nghi để dẫn đầu.

Thời đại mới đòi hỏi tư duy mới

AI Overviews không chỉ thay đổi cách nội dung được tìm thấy và tiêu thụ mà đang tái định hình toàn bộ hệ sinh thái nội dung, từ Google đến các nền tảng AI như ChatGPT, Claude hay Gemini. Dù bạn chọn tham gia hay đứng ngoài cuộc chơi, bạn không thể phủ nhận sức ảnh hưởng sâu rộng của làn sóng này đến mô hình kinh doanh và chiến lược tăng trưởng của mình.

Nếu sự hiện diện số của bạn vẫn đang phụ thuộc hoàn toàn vào mô hình tìm kiếm truyền thống, thì đây chính là lời cảnh tỉnh rõ ràng nhất. Trong phần tiếp theo, chúng ta sẽ cùng phân tích kỹ hơn những rủi ro và cơ hội mà AI Overviews mang lại, đồng thời khám phá một framework hành động cụ thể giúp bạn điều hướng hiệu quả trong bối cảnh tìm kiếm mới đang định hình lại toàn ngành.

2. Vì sao cộng đồng SEO hoài nghi về AI Overviews?

Sau 15 năm tối ưu SEO cho hàng nghìn thương hiệu, tôi chưa từng chứng kiến khoảng cách lớn đến thế giữa lý thuyết và thực tế như với AI Overviews của Google.

Nghịch lý lớn nhất: Google nói về chất lượng nhưng AI lại “bịa đặt”

Trong suốt những năm qua, Google không ngừng nhấn mạnh tầm quan trọng của E-E-A-T (Experience, Expertise, Authoritativeness, Trustworthiness). Đây chính là những nguyên tắc vàng mà chúng ta đã áp dụng thành công trong hàng trăm chiến dịch SEO, đặc biệt cho các ngành nhạy cảm như y tế và tài chính.

Thế nhưng, những phiên bản đầu tiên của AI Overviews lại liên tục “tự bắn vào chân” bằng những thông tin sai lệch khó tin. Có những lời khuyên kỳ quái đến mức khiến cả ngành phải “ngã ngửa”.

Câu chuyện “kinh điển” khiến cộng đồng SEO dậy sóng

Tôi vẫn nhớ như in cái ngày mà toàn bộ cộng đồng SEO “náo loạn” vì một lời khuyên từ AI Overviews: “Thêm keo dán vào pizza để phô mai dính chặt hơn.” Với kinh nghiệm tối ưu nội dung cho hàng trăm thương hiệu thực phẩm, tôi hiểu rõ mức độ nghiêm trọng của vấn đề này. AI đã lấy thông tin từ một bình luận đùa cợt trên Reddit, nhưng lại trình bày như một lời khuyên chuyên nghiệp.

Còn có trường hợp khiến tôi “sốc” hơn: AI gợi ý con người có thể “ăn đá cuội nhỏ” như nguồn bổ sung khoáng chất. Thông tin này ban đầu từ một trang web về địa chất học, nhưng AI đã hiểu sai hoàn toàn ngữ cảnh.

Những “cơn ảo tưởng” của AI này không chỉ viral trên mạng xã hội mà còn gây hại thực sự. Từ góc độ bảo vệ thương hiệu, chúng ta đang đối mặt với rủi ro lớn khi nội dung của thương hiệu có thể bị AI hiểu sai trong những tình huống nguy hiểm.

Trong các đợt kiểm tra gần đây cho khách hàng, tôi đã phát hiện nhiều trường hợp nội dung chính xác của thương hiệu bị AI “xoắn” thành những thông tin sai lệch. Điều này không chỉ làm giảm độ tin cậy mà còn có thể dẫn đến trách nhiệm pháp lý.

Phát hiện đáng báo động từ chuyên gia hàng đầu

Lily Ray, một trong những chuyên gia SEO được tôi kính trọng nhất trong ngành, đã chia sẻ một khám phá quan trọng trên LinkedIn. Cô phát hiện rằng chỉ cần thay đổi thì của động từ trong câu hỏi, AI Overview có thể cho ra kết quả hoàn toàn khác biệt.

Ví dụ cụ thể một câu hỏi ở thì quá khứ “Did XYZ happen?” so với câu hỏi ở thì hiện tại”Does XYZ happen?” có thể tạo ra những câu trả lời hoàn toàn trái ngược từ cùng một nguồn dữ liệu. Đây là dấu hiệu đáng lo ngại về tính nhất quán và độ tin cậy của hệ thống.

Từ kinh nghiệm tối ưu cho các chiến dịch đa ngôn ngữ, tôi hiểu rằng những sắc thái trong ngôn ngữ có thể tạo ra tác động lớn. Nhưng việc một hệ thống AI lại nhạy cảm đến mức này với biến đổi ngữ pháp là chưa từng có.

Đối mặt với phản ứng dữ dội từ cộng đồng, Google đã tung ra một loạt cập nhật nhằm cải thiện độ chính xác và tăng cường kiểm soát chất lượng. Theo thông báo chính thức, những cải tiến gần đây đã giảm đáng kể việc AI Overviews xuất hiện với các truy vấn “vô nghĩa”.

Từ dữ liệu theo dõi các chiến dịch mà tôi phụ trách, tôi thấy tần suất xuất hiện những AI Overviews “kỳ quái” đã giảm đáng kể. Tuy nhiên, đây có thể chỉ là giải pháp tạm thời chứ chưa phải là cách khắc phục căn bản.

Dù có những cải thiện, vấn đề cốt lõi vẫn tồn tại: Phần lớn các bản tóm tắt AI vẫn được tạo ra từ những nguồn thiếu kiểm định thích hợp. Không có thông tin rõ ràng về tác giả, không có sự giám sát biên tập, và đặc biệt là không có quy trình xác minh nào đáng kể.

Điều này tạo ra một khoảng cách cơ bản giữa những gì Google tuyên bố về E-E-A-T và những gì hệ thống AI thực sự cung cấp. Từ góc nhìn của một người đã làm việc với hàng trăm website có thẩm quyền, tôi thấy đây là thách thức lớn nhất về độ tin cậy mà Google đã phải đối mặt trong thập kỷ qua.

Đối với các thương hiệu mà chúng ta đại diện, đây không chỉ là vấn đề kỹ thuật mà là mối quan tâm chiến lược. Khi AI Overviews có thể hiểu sai nội dung chuyên gia hoặc khuếch đại thông tin sai lệch, chúng ta cần phát triển những framework mới để bảo vệ tính toàn vẹn thương hiệu trong môi trường tìm kiếm ưu tiên AI.

Điều này dẫn chúng ta đến câu hỏi quan trọng tiếp theo: Liệu việc xuất hiện trong AI Overviews có thực sự mang lại lợi ích cho các mục tiêu kinh doanh, hay chúng ta cần xem xét lại toàn bộ cách tiếp cận?

3. AI Overviews: Động lực chính thúc đẩy cuộc cách mạng zero-click search

Để hiểu rõ tác động của AI Overviews, chúng ta cần nắm vững khái niệm zero-click search. Đây là loại truy vấn mà người dùng không cần truy cập vào bất kỳ website nào, họ nhận được câu trả lời ngay trên trang kết quả tìm kiếm và hành trình kết thúc tại đó. Không nhấp chuột, không lượt truy cập, và quan trọng nhất là không cơ hội chuyển đổi.

Từ kinh nghiệm làm việc với hàng trăm thương hiệu, tôi thấy đây chính là điểm gãy lớn nhất trong hành trình khách hàng mà chúng ta đang phải đối mặt. Câu trả lời có thể đến từ nhiều định dạng quen thuộc như đoạn trích nổi bật, bảng thông tin tri thức, và giờ đây phổ biến hơn bao giờ hết là AI Overviews. Đây là biểu hiện rõ ràng nhất của “văn hóa trả lời tức thì” mà chúng ta đang sống.

Hiện tượng này không hoàn toàn mới. Từ nhiều năm trước, khi tôi bắt đầu tối ưu cho các đoạn trích nổi bật, chúng ta đã thấy các định dạng kết quả phong phú bắt đầu “chiếm sóng” và làm lệch dòng lưu lượng truy cập khỏi websites.

Tuy nhiên, AI Overviews đang đẩy xu hướng này đi xa hơn nhiều, khiến zero-click search trở thành hành vi mặc định mới. Mức độ ảnh hưởng cũng chưa từng có so với những gì chúng ta đã trải qua.

Điều đáng chú ý là AI Overviews không chỉ trích dẫn một nguồn duy nhất như đoạn trích nổi bật truyền thống. Thay vào đó, chúng tổng hợp nội dung từ nhiều nguồn khác nhau, trình bày theo ngôn ngữ đối thoại, kèm theo các gợi ý câu hỏi tiếp theo.

Từ phân tích dữ liệu các chiến dịch gần đây, tôi phát hiện điều này khiến người dùng có xu hướng ở lại trong hệ sinh thái của Google thay vì nhấp vào các liên kết để tìm hiểu sâu hơn. Đây là sự thay đổi cơ bản trong mô hình hành vi tìm kiếm.

AI Overviews không chỉ thay đổi cách trình bày câu trả lời mà còn hoàn toàn định hình lại thói quen tìm kiếm đã được hình thành hàng thập kỷ qua. Theo truyền thống, hành trình người dùng là: đặt câu hỏi tìm kiếm → quét kết quả → nhấp vào liên kết phù hợp. Chính chuỗi hành vi đơn giản này là nền tảng của lưu lượng truy cập tự nhiên mà chúng ta đã xây dựng chiến lược.

Nhưng với AI Overviews, toàn bộ quy trình này đã bị nén lại, thậm chí bị loại bỏ. Google không còn trình bày danh sách websites để người dùng lựa chọn, mà thay vào đó cung cấp một câu trả lời đã được tổng hợp và biên tập sẵn.

Cái bẫy tiện lợi: Khi sự thuận tiện trở thành đối thủ cạnh tranh

Nhanh chóng, dễ tiếp cận, và cực kỳ hiệu quả trong việc giữ chân người dùng trong hệ sinh thái của Google. Đây chính là điều mà từ góc nhìn trải nghiệm người dùng là tuyệt vời, nhưng từ góc nhìn phát triển kinh doanh lại là thách thức.

Hệ quả? Zero-click search bùng nổ với tốc độ theo cấp số nhân.

Nghiên cứu tình huống thực tế: Khi người tạo nội dung trở thành “nguồn nguyên liệu vô danh”

AI Overviews giống như một “cỗ máy trả lời tối thượng”. Với các câu hỏi thông tin phổ biến như “Cách khắc phục tỷ lệ thoát trang cao” hoặc “Chiến lược content marketing cho B2B”, người dùng gần như nhận được câu trả lời đầy đủ ngay tại chỗ trong giao diện gọn gàng, dễ hiểu.

Điều đáng lo ngại hơn là các câu hỏi gợi ý được nhúng ngay trong phần AI Overview, tạo điều kiện cho việc khám phá liên tục mà không cần rời khỏi Google. Kết quả: người dùng dành nhiều thời gian hơn trong hệ sinh thái của Google, còn những người tạo nội dung như chúng ta thì ngày càng bị cô lập khỏi các cơ hội lưu lượng truy cập.

Hiện tượng đóng góp vô hình: Khi nỗ lực không được ghi nhận

Tình huống tệ nhất là chính nội dung từ website của bạn có thể đang là dữ liệu đầu vào giúp AI tạo ra Overview đó, nhưng bạn lại không được ghi nhận, không có lưu lượng truy cập, cũng không có bối cảnh về mức độ đóng góp.

Bạn sẽ không biết bao nhiêu tài sản trí tuệ của mình đã được sử dụng, không có tín hiệu nào trong Google Analytics, không có đợt tăng lưu lượng nào để phân tích. Những insight quý giá nhất bạn tạo ra có thể bị hòa tan trong một bản tổng hợp AI hoàn toàn ẩn danh, không có lợi nhuận đầu tư.

Tác động chiến lược: Khi các chỉ số truyền thống trở nên lỗi thời

Đây là thời điểm quan trọng đầy rủi ro. Mô hình truyền thống “tạo nội dung chất lượng → thu hút nhấp chuột → chuyển đổi người dùng” đang bị phá vỡ một cách cơ bản.

Nếu bạn vẫn chỉ tập trung vào các chỉ số lưu lượng truy cập mà chưa suy nghĩ chiến lược về khả năng hiển thị thương hiệu, khả năng ghi nhớ, hay sự hiện diện đa kênh, bạn đang tụt lại phía sau trong cuộc chơi mới này.

Từ kinh nghiệm với các ngành công nghiệp khác nhau, tôi thấy những thương hiệu thành công trong thời đại này là những đơn vị đã chuyển từ cách tiếp cận tập trung vào lưu lượng sang tập trung vào thương hiệu, hiểu rằng việc tạo giá trị trong thời đại AI đòi hỏi những framework đo lường hoàn toàn khác.

Kết luận: Thực tế tìm kiếm mới

AI Overviews không chỉ đẩy nhanh zero-click search mà còn thiết lập nó như hành vi mặc định chuẩn trong tương tác của người dùng. Đây không phải là xu hướng tạm thời mà là sự chuyển đổi cấu trúc của toàn bộ cảnh quan tìm kiếm mà chúng ta cần điều chỉnh chiến lược cho phù hợp.

Câu hỏi then trở thành: Trong bối cảnh này, việc xuất hiện trong AI Overviews cuối cùng là có lợi hay có hại cho các mục tiêu kinh doanh? Hãy cùng khám phá quyết định chiến lược quan trọng này.

4. Bạn có thật sự muốn xuất hiện trong AI Overview?

Đây là câu hỏi mà tôi nhận được nhiều nhất từ các giám đốc marketing trong 6 tháng qua. Câu trả lời phức tạp hơn bạn tưởng.

Nghịch lý của thời đại AI: Xuất hiện nhiều nhưng lợi nhuận ít

Việc được xuất hiện trong AI Overview có thể giúp tăng độ phủ thương hiệu, nhưng đừng kỳ vọng sẽ có thêm lưu lượng truy cập, nguồn trích dẫn rõ ràng hay quyền kiểm soát nội dung. Đây chính là mâu thuẫn lớn nhất mà chúng ta đang phải đối mặt.

Từ kinh nghiệm tư vấn cho hàng trăm thương hiệu, nhiều người trong ngành bắt đầu đặt câu hỏi cơ bản: Liệu việc có mặt trong AI Overview có thực sự phục vụ cho mục tiêu dài hạn, hay chỉ là cách để Google hút lưu lượng truy cập tự nhiên mà không mang lại bất kỳ dữ liệu hay hiệu quả nào rõ ràng cho người tạo nội dung?

Những lợi ích bạn có thể đạt được

• Hiển thị nổi bật ngay đầu trang: Nội dung của bạn xuất hiện ở vị trí vàng của kết quả tìm kiếm, ngay trước mắt người dùng. Từ dữ liệu theo dõi các chiến dịch, tôi thấy điều này có thể tạo ra sự phơi bày thương hiệu đáng kể, đặc biệt với các từ khóa có lượng tìm kiếm cao.
• Tăng nhận diện thương hiệu trong thời đại không cần nhấp chuột Tên thương hiệu có thể được nhìn thấy và ghi nhớ, dù người dùng không nhấp chuột. Đây là một hình thức marketing thương hiệu mà nhiều doanh nghiệp chưa tính đến trong phép tính lợi nhuận đầu tư.
• Tín hiệu uy tín và xây dựng thẩm quyền Sự xuất hiện trong Overview là một sự “chứng thực” ngầm từ Google, tạo tín hiệu độ tin cậy mạnh mẽ với cả người dùng lẫn thuật toán AI. Điều này đặc biệt quan trọng trong các ngành liên quan đến tiền bạc hoặc sức khỏe.
• Hiệu ứng khuếch đại trên các nền tảng AI Những gì được sử dụng trong AI Overview của Google thường cũng có khả năng xuất hiện trong các công cụ AI khác như ChatGPT, Claude, Perplexity. Đây là hiệu ứng nhân đôi mà nhiều chuyên gia marketing chưa tận dụng hết.

Những rủi ro bạn có thể gặp phải

• Cạn kiệt lượt nhấp chuột Người dùng đọc nhanh nội dung tóm tắt rồi rời đi, không tạo ra lưu lượng truy cập hay cơ hội chuyển đổi. Đây là điểm đau lớn nhất mà các khách hàng của tôi đang đối mặt.
• Khoảng cách ghi nhận và thiếu minh bạch Google không cam kết ghi nguồn nhất quán, tạo ra thách thức nghiêm trọng về việc ghi nhận đóng góp. Bạn cung cấp giá trị nội dung nhưng không nhận được sự ghi nhận phù hợp hay lợi ích có thể đo lường được.
• Rủi ro hiểu sai nội dung Nội dung của bạn có thể bị AI “diễn giải lại” thành thông tin sai lệch hoặc mất ngữ cảnh. Điều này đặc biệt nguy hiểm với các chủ đề nhạy cảm hoặc vấn đề phức tạp.
• Mù quáng trong đo lường Bạn không thể theo dõi khi nào hoặc như thế nào nội dung của mình được sử dụng. Việc thiếu khả năng quan sát này khiến việc tối ưu chiến lược trở nên bất khả thi.

Thực tế khắc nghiệt: AI Overview như một “canh bạc” không kiểm soát được

Hiện tại, việc xuất hiện trong AI Overview giống như một cờ bạc mà phần lớn các chuyên gia SEO không có quyền kiểm soát. Chúng ta đang chơi một trò chơi mà luật lệ không minh bạch và kết quả không thể dự đoán.

5. Chuẩn bị chiến lược SEO cho kỷ nguyên “zero-click”

Chúng ta đang bước vào một thời kỳ chuyển dịch lớn trong hành vi tìm kiếm – nơi mà kết quả trên Google không còn dẫn đến lượt click như trước. Thay vào đó, AI sẽ đưa ra câu trả lời tức thì, trực tiếp trên trang tìm kiếm. Đây chính là kỷ nguyên zero-click – nơi sự xuất hiện quan trọng hơn lượng truy cập.

Nếu bạn vẫn muốn giữ vị trí dẫn đầu trong kỷ nguyên mới này, việc tuân thủ các tiêu chuẩn SEO của Google là điều kiện tối thiểu. Nhưng chỉ tuân thủ thôi là chưa đủ. Bạn cần một chiến lược SEO toàn diện, mang tính thích ứng cao và chủ động đón đầu thay đổi.

Dưới đây là 6 chiến lược quan trọng bạn cần triển khai ngay từ hôm nay nếu không muốn bị bỏ lại phía sau.

5.1. Xây dựng topical authority: Khẳng định chuyên môn qua hệ thống nội dung theo chủ đề

Trong thời đại mà AI là người chọn lọc và đề xuất nội dung, “topical authority” – tức là mức độ tín nhiệm của bạn trong một chủ đề cụ thể – đã trở thành tiêu chí bắt buộc. Các công cụ tìm kiếm và mô hình AI hiện đại không chỉ đánh giá bạn qua từ khóa, mà quan tâm đến chiều sâu, sự liên kết và tính cập nhật của nội dung.

Để xây dựng được sự tín nhiệm theo chủ đề, hãy bắt đầu bằng ba bước:

• Xác định chủ đề cốt lõi: Những lĩnh vực nào bạn muốn thương hiệu mình được biết đến và ghi nhớ?
• Xây dựng pillar page: Đây là những bài viết nền tảng, chuyên sâu, bao quát toàn bộ chủ đề chính.
• Phát triển topic cluster: Viết các bài liên quan mở rộng cho từng khía cạnh nhỏ, tạo liên kết chặt chẽ giữa các nội dung với nhau.

Quan trọng nhất, mỗi nội dung phải rõ ràng là do con người tạo ra, có giá trị thực tế, được liên kết nội bộ hiệu quả và thể hiện chuyên môn rõ ràng. Đừng quên cập nhật thường xuyên. AI ưu tiên các nguồn thông tin mới, có tính thời sự. Nội dung cũ kỹ, không cập nhật, sẽ nhanh chóng bị loại khỏi tầm ngắm.

Hãy sử dụng schema markup chính xác, xác thực tác giả bằng hồ sơ thật, và trích dẫn nguồn uy tín. Bổ sung hình ảnh, infographic, biểu đồ và video nhúng – không chỉ để người dùng hiểu nhanh hơn, mà còn giúp AI phân tích ngữ cảnh dễ dàng hơn.

Gợi ý: Sử dụng công cụ như Semrush hoặc Ahrefs để theo dõi hiệu suất của từng cụm chủ đề. Điều này giúp bạn nhận ra lỗ hổng nội dung và có chiến lược bổ sung đúng chỗ.

5.2. Tư duy “search everywhere”: Tìm kiếm không chỉ còn nằm ở Google

Ngày nay, người dùng đặt câu hỏi trên Reddit, học sản phẩm qua video TikTok, đọc đánh giá trên Amazon, Shopee, thậm chí hỏi thẳng ChatGPT. Tìm kiếm đã mở rộng ra nhiều nền tảng và nội dung của bạn cần phải hiện diện ở mọi nơi khách hàng có mặt.

Đây là lúc cần áp dụng tư duy “search everywhere”. Bạn không thể phụ thuộc hoàn toàn vào Google để tạo ra chuyển đổi. Hãy bắt đầu bằng việc tái định dạng nội dung một cách thông minh:

• Biến bài blog thành chuỗi bài viết trên LinkedIn.
• Rút ngắn nội dung thành video cho TikTok và YouTube Shorts.
• Tham gia trả lời trên Reddit, Quora, Facebook bằng nội dung đã có.
• Chia sẻ insight trong các cộng đồng Slack, Discord chuyên ngành.

Song song, hãy theo dõi cách nội dung thương hiệu đang được các công cụ AI như ChatGPT, Perplexity hoặc Bing Copilot sử dụng. Bạn có thể sử dụng công cụ như Knowatoa để giám sát các trường hợp nội dung bị AI trích dẫn mà bạn không hề hay biết. Chiến lược này không chỉ giúp tăng độ phủ, mà còn giúp bạn kiểm soát tầm ảnh hưởng trong toàn bộ hành trình tìm kiếm đa nền tảng.

5.3. Tối ưu cấu trúc nội dung để dễ dàng được AI trích xuất

AI không đọc như con người. Nó phân tích, chia nhỏ, trích xuất từng đoạn nội dung – và chỉ chọn những gì rõ ràng, có cấu trúc, dễ hiểu.

Vì vậy, nội dung của bạn cần được thiết kế lại để phục vụ cả con người và máy móc. Dưới đây là những nguyên tắc quan trọng:

• Dùng heading rõ ràng (H2, H3) phản ánh đúng ý từng phần.
• Mỗi đoạn nên bắt đầu bằng một câu chủ đề (topic sentence).
• Đưa giá trị chính lên đầu, theo phong cách TL;DR.
• Sử dụng bullet points, bảng biểu, danh sách nếu thông tin phức tạp.
• Giữ đoạn văn ngắn, gãy gọn, khoảng 2 đến 3 câu mỗi đoạn.

Ngoài ra, cần tối ưu các thành phần kỹ thuật như title tag, H1, meta description – vì đây là những yếu tố đầu tiên mà AI sẽ đọc để hiểu trang của bạn nói về điều gì. Nội dung có cấu trúc rõ ràng không chỉ cải thiện trải nghiệm người dùng, mà còn là tiêu chuẩn cần thiết để được xuất hiện trong các AI Overview.

5.4. Ứng dụng schema một cách chiến lược

Schema markup không chỉ là “mỹ phẩm SEO”. Đây là ngôn ngữ giúp Google và AI hiểu rõ nội dung, ngữ cảnh, độ tin cậy và mục đích của từng trang. Tuy nhiên, nhiều website sử dụng schema một cách hình thức, thiếu đồng nhất với nội dung thực tế. Hãy thay đổi điều đó bằng cách áp dụng đúng loại schema, đúng cách:

• Bài viết chuyên môn: Dùng Article schema, kèm theo thông tin tác giả, ngày đăng, nguồn trích dẫn.
• Hướng dẫn chi tiết: Dùng HowTo schema, mô tả từng bước rõ ràng.
• Hỏi đáp: Dùng FAQ schema, chỉ khi trong bài có câu hỏi và câu trả lời rõ ràng.

Bạn cần luôn sử dụng Author schema gắn với hồ sơ thật của người viết để tăng độ tin cậy. Đừng dùng schema “cho có”. Nếu nội dung không phản ánh đúng dạng schema, bạn không chỉ không được lợi, mà còn có nguy cơ bị mất uy tín trong mắt AI.

5.5. Xây dựng thương hiệu mạnh: “Lá chắn” tự nhiên trước AI

Một sự thật thú vị: khi người dùng tìm kiếm có tên thương hiệu, các kết quả từ AI Overview thường không xuất hiện. Vì sao? Bởi người dùng đã biết họ cần gì – họ muốn đến thẳng website của bạn, không cần AI tóm tắt.

Nói cách khác, thương hiệu mạnh chính là “vùng miễn nhiễm” với sự gián đoạn do AI gây ra.

Hãy đầu tư vào những nội dung xây dựng nhận diện thương hiệu dài hạn:

• Bài viết thể hiện tư duy lãnh đạo (thought leadership)
• Nội dung hậu trường, câu chuyện thật từ con người thật
• Webinar, case study, workshop chuyên ngành
• Sự hiện diện ổn định trên mạng xã hội

Nội dung đáng nhớ sẽ được tìm lại. Nội dung dễ hiểu sẽ được AI chọn lọc. Nhưng chỉ thương hiệu mạnh mới khiến người dùng truy cập trực tiếp thay vì đi qua AI.

5.6. Theo dõi sự hiện diện của thương hiệu trên các nền tảng AI

Nếu bạn chỉ dùng Google Search Console và GA4 để đánh giá hiệu suất SEO trong năm 2025, thì bạn đang nhìn thấy chưa tới một nửa bức tranh thực tế. Hiện tại, hàng triệu truy vấn được xử lý qua ChatGPT, Perplexity, Bing Copilot, You.com – và nội dung của bạn có thể đang được AI sử dụng, trích dẫn, tổng hợp… mà không hề có click hay attribution nào. Hãy chủ động kiểm soát tầm ảnh hưởng đó.

Công cụ như Knowatoa cho phép bạn phát hiện khi nội dung hoặc thương hiệu được AI trích dẫn. Bạn có thể thiết lập một bảng theo dõi đơn giản:

• Tên truy vấn
• Nội dung hiển thị
• Nền tảng AI xuất hiện
• Dạng nội dung (blog, hướng dẫn, định nghĩa…)

Trong thế giới zero-click, tầm nhìn không đến từ traffic, mà đến từ ảnh hưởng. Nếu bạn đo lường được, bạn có thể tối ưu được. Và nếu tối ưu tốt, thương hiệu sẽ tiếp tục giữ vị thế trong mọi kịch bản tìm kiếm của tương lai.

Zero-click không phải là dấu chấm hết của SEO, mà là lời nhắc nhở rằng: người làm SEO giỏi nhất là người hiểu người dùng, hiểu nền tảng và hiểu cách làm cho thương hiệu trở nên không thể thay thế. Chuyển đổi mindset từ “tối ưu để lên top” sang “tối ưu để được trích dẫn” là bước đi quyết định để bạn tồn tại và phát triển trong kỷ nguyên tìm kiếm do AI dẫn dắt.

6. Giải đáp những câu hỏi thường gặp về AI Overviews

AI Overviews có thực sự ảnh hưởng đến tỷ lệ nhấp chuột tự nhiên không?

Hoàn toàn có. Dữ liệu sơ bộ từ các nghiên cứu ngành cho thấy ở những truy vấn mà AI Overview xuất hiện, tỷ lệ nhấp chuột của kết quả tự nhiên bị giảm đáng kể, đặc biệt với các câu hỏi tìm kiếm thông tin. Từ phân tích các tài khoản khách hàng, tôi quan sát thấy tỷ lệ giảm từ 15-30% tùy thuộc vào loại truy vấn.

Tôi có thể từ chối tham gia AI Overview không?

Về mặt kỹ thuật là có, nhưng đây là con dao hai lưỡi. Nếu bạn là chủ sở hữu website và muốn hạn chế việc AI sử dụng nội dung, bạn có thể áp dụng:

• Thuộc tính nosnippet để ngăn Google hiển thị bất kỳ đoạn trích nào, bao gồm trong AI Overview.
• max-snippet để giới hạn độ dài của các đoạn trích được hiển thị.
• data-nosnippet để chỉ định các phần nội dung cụ thể không được bao gồm trong các đoạn trích.

Cảnh báo quan trọng: Việc áp dụng các thẻ này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng hiển thị tìm kiếm truyền thống. Đây là quyết định đánh đổi cần cân nhắc kỹ lưỡng.

Tối ưu thứ hạng còn quan trọng không trong thời đại AI?

Vẫn cực kỳ quan trọng. Thứ hạng tự nhiên vẫn là nền tảng để duy trì khả năng ghi nhớ thương hiệu, tăng khả năng được AI tham chiếu, và quan trọng là không phải truy vấn nào cũng kích hoạt AI Overview. Các yếu tố xếp hạng truyền thống vẫn là nền tảng cốt lõi.

Làm sao tối ưu nội dung để được chọn vào AI Overview?

Từ kinh nghiệm thực tế với hàng trăm trường hợp tối ưu:

• Phương pháp viết chính xác: Tạo ra các câu trả lời ngắn gọn, tập trung, đi thẳng vào vấn đề. Các hệ thống AI ưa thích những câu trả lời súc tích, rõ ràng.
• Chiến lược tóm tắt ngắn: Bắt đầu nội dung bằng phần tóm tắt điều hành hoặc điểm chính. Điều này tăng khả năng AI trích xuất.
• Cấu trúc rõ ràng: Thực hiện phân cấp tiêu đề rõ ràng và dòng chảy nội dung logic. Các hệ thống AI phân tích nội dung có cấu trúc hiệu quả hơn.
• Tín hiệu thẩm quyền: Thể hiện chuyên môn của tác giả thông qua tiểu sử, thông tin xác thực, trích dẫn từ các nguồn uy tín. Các tín hiệu E-A-T vẫn cực kỳ quan trọng cho việc AI lựa chọn.
• Đánh dấu kỹ thuật: Thêm schema markup và các chỉ báo độ tin cậy nguồn để nâng cao khả năng hiểu nội dung và ngữ cảnh của Google.

Từ kinh nghiệm tối ưu cho các ngành công nghiệp đa dạng, những chiến lược này có thành tích đã được chứng minh trong việc tăng tỷ lệ được đưa vào AI Overview, tuy nhiên thành công không được đảm bảo và kết quả thay đổi đáng kể giữa các lĩnh vực khác nhau.

Với thực tế này, câu hỏi tiếp theo trở thành: Làm sao chúng ta thiết kế lại toàn bộ chiến lược SEO để phát triển mạnh trong thế giới sau thời đại nhấp chuột? Đó chính là trọng tâm của phần tiếp theo.

7. Bạn không thể chống lại làn sóng AI nhưng bạn hoàn toàn có thể làm chủ nó

AI Overviews đã chính thức bước vào cuộc chơi. Và điều quan trọng cần ghi nhớ là: nó không phải xu hướng nhất thời. Đây là sự thay đổi mang tính cấu trúc, đang định hình lại toàn bộ cách con người tương tác với công cụ tìm kiếm.

Quy luật SEO truyền thống đang bị viết lại từng ngày. Câu hỏi không còn là bạn có đang làm SEO đúng cách nữa, mà là: bạn có đang thích nghi đủ nhanh để không bị bỏ lại phía sau?

Chúng ta đang sống trong một kỷ nguyên mới, nơi:

• Các bản tóm tắt nội dung do AI tổng hợp đang thay thế vị trí của những đoạn mô tả truyền thống
• Người dùng có thể nhận câu trả lời ngay lập tức mà không cần nhấp chuột vào website
• Sự hiện diện thương hiệu không còn do con người lựa chọn, mà do máy móc đánh giá và quyết định

Trong bối cảnh đó, doanh nghiệp thành công không phải là những người cố gắng kháng cự sự thay đổi, mà là những người hiểu cách hệ thống vận hành và biết cách tối ưu nội dung phù hợp với cả người và máy.

Đây không còn là cuộc chơi qua mặt thuật toán, mà là hành trình xây dựng nội dung một cách chiến lược để tồn tại và phát triển bền vững trong hệ sinh thái tìm kiếm được AI điều phối.

Muốn làm được điều đó, nội dung của bạn cần hội tụ đủ ba yếu tố cốt lõi:

1. Độ tin cậy: Được dẫn nguồn rõ ràng, thể hiện chuyên môn thật sự và có chứng thực từ thương hiệu cá nhân hoặc tổ chức đứng sau.
2. Cấu trúc rõ ràng: Dễ hiểu cho con người, dễ phân tích cho máy móc. Từng đoạn, từng tiêu đề cần truyền tải đúng mục đích – tránh mơ hồ, dư thừa.
3. Khả năng phân phối đa kênh: Nội dung phải được xuất hiện tại những nơi mà người dùng đang đặt câu hỏi – không chỉ là Google, mà còn là YouTube, TikTok, Reddit, ChatGPT, Bing, Perplexity hay bất kỳ nền tảng nào mà AI đang thu thập dữ liệu.

Chúng ta có thể đang chứng kiến sự suy giảm của lượt nhấp truyền thống (click-through). Nhưng đồng thời, sự hiện diện, ảnh hưởng và mức độ tin cậy thương hiệu lại trở thành yếu tố then chốt, đặc biệt trong bối cảnh người dùng ngày càng tin tưởng vào kết quả được AI tổng hợp hơn là click vào một danh sách liên kết.

Câu hỏi không còn là: “Google có đang giết chết click không?”

Câu hỏi thực sự là: Thương hiệu của bạn có thể phát triển trong một thế giới mà người dùng không còn click, mà vẫn tìm thấy, ghi nhớ và tin tưởng bạn?

Tại SEONGON, chúng tôi hiểu rõ cách SEO đang chuyển dịch từ tối ưu công cụ tìm kiếm sang tối ưu trải nghiệm tìm kiếm thông minh. Với hơn 10 năm đồng hành cùng các thương hiệu lớn tại Việt Nam, đội ngũ chuyên gia SEO của SEONGON sẵn sàng giúp bạn không chỉ “được thấy” mà còn được tin tưởng trong kỷ nguyên tìm kiếm do AI dẫn dắt.

Liên hệ SEONGON ngay hôm nay để xây dựng chiến lược SEO dẫn đầu giúp thương hiệu của bạn không cần click vẫn đủ sức chinh phục khách hàng.