Tháng 10/2024, Google đã chính thức phát hành tính năng AI Overviews tại hơn 100 quốc gia trên toàn cầu, trong đó có Việt Nam. Tính năng này tốt cho người dùng vì có thể dễ dàng tìm kiếm thông tin hơn nhưng lại khiến những người làm SEO gặp khó khăn trong việc tối ưu hóa công cụ tìm kiếm. Hãy cùng SEONGON tìm hiểu thông tin chi tiết về Google AI Overviews và cách tối ưu hoạt động SEO để có thể tăng traffic cho website của bạn.
1. Google AI Overviews là gì?
Google AI Overviews là tính năng tìm kiếm sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để phân tích và tổng hợp thông tin từ nhiều nguồn trên internet, nhằm cung cấp cho người dùng kết quả đầy đủ, ngắn gọn và toàn diện về vấn đề họ đang tìm kiếm. Đây là tính năng được phát triển bởi Google.
Theo Google: “Google AI Overviews là một tính năng trong Google Search sử dụng trí tuệ nhân tạo để tạo bản tóm tắt nhanh cho kết quả tìm kiếm. Công cụ này giúp người dùng hiểu nội dung chính một cách nhanh chóng mà không cần nhấp vào nhiều trang web. AI Overviews là một phần của thử nghiệm “AI Overviews and more” trong Search Labs thay thế SGE (Search Generative Experience). Dù tính năng này không phải lúc nào cũng xuất hiện và có thể được bật/tắt trong Search Labs nhưng một số AI Overviews vẫn sẽ được hiển thị mặc định”.
Hiểu đơn giản, nếu người dùng tìm kiếm một từ khóa nào đó, AIO sẽ tự động tổng hợp dữ liệu từ nhiều nguồn và cung cấp bản tóm tắt thông tin phù hợp nhất. Tính năng này có một số đặc điểm sau:
- Vị trí trên SERP: Trên trang kết quả của công cụ tìm kiếm, AIO sẽ xuất hiện ở vị trí nổi bật, thường là trước những kết quả tự nhiên mà Google trả về, đôi khi trên cả quảng cáo.
- Cách hoạt động: AIO tổng hợp thông tin và cho ra kết quả nhanh chóng, người dùng có thể xem trực tiếp thông tin mà không cần nhấp vào nhiều liên kết.
- Cách hiển thị: Ở bản tóm tắt thông tin của AIO, Google sẽ hiển thị cả link website nguồn cung cấp thông tin cho mục này, từ đó tăng khả năng người dùng click vào trang web để đọc kỹ hơn.
Đều là những tính năng trả kết quả tìm kiếm trên Google nhưng AI Overviews có những điểm khác biệt so với Featured Snippets. Bảng so sánh dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về hai tính năng này:
| Tiêu chí | Featured Snippets | AI Overviews |
| Nguồn dữ liệu | Chỉ lấy dữ liệu từ một trang web duy nhất | Tổng hợp thông tin từ nhiều nguồn khác nhau |
| Mục tiêu | Trả kết quả ngắn gọn cho người dùng khi tìm kiếm một từ khóa cụ thể | Cung cấp câu trả lời tổng quan, mở rộng, phù hợp với người dùng nhất |
| Vị trí trên SERP | Vị trí số 0 (Vị trí đầu tiên trên trang tìm kiếm) | Thường nằm trên tất cả kết quả tìm kiếm, đôi khi trên cả quảng cáo, có thể thay đổi theo ngữ cảnh |
| Định dạng | Văn bản trích xuất (Nội dung được trích từ một đoạn trong bài viết của trang) | Tổng hợp nhiều định dạng như đoạn văn, hình ảnh, danh sách hoặc liên kết |
Tính năng AI Overviews ban đầu có tên là SGE (Search Generative Experience) sau đó được cải tiến và phát triển thành phiên bản hiện tại, cụ thể:
- Tháng 5/2023: Google cho ra mắt tính năng SGE (Search Generative Experience) – Trải nghiệm tìm kiếm sáng tạo
- Tháng 03/2024: Google cho ra bản thử nghiệm tính năng AI Overviews trên kết quả tìm kiếm chính
- Tháng 05/2024: Tính năng AI Overviews chính thức ra mắt tại Mỹ
- Tháng 08/2024: AI Overviews được mở rộng sang 6 quốc gia khác (UK, Ấn Độ, Nhật Bản, Indonesia, Mexico, Brazil)
- Tháng 10/2024: Google chính thức mở rộng tính năng AI Overviews ra hơn 100 quốc gia trên toàn thế giới
2. AI Overviews hoạt động như thế nào?
AI Overviews nhận được nhiều đánh giá tích cực, nâng cao trải nghiệm tìm kiếm của người dùng nhờ quy trình hoạt động tối ưu:
- Nhập truy vấn: Người dùng sẽ nhập một từ khóa mà họ đang muốn tìm vào công cụ tìm kiếm của Google.
- Hiểu truy vấn: Dựa vào từ khóa đó, AI sẽ phân tích ý định tìm kiếm của người dùng thông qua các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) – mô hình sử dụng AI để phân tích, hiểu dữ liệu và tạo ra ngôn ngữ tự nhiên.
- Thu thập dữ liệu: Sau khi hiểu được ý định tìm kiếm của người dùng, Google sẽ tìm kiếm và tổng hợp thông tin từ nhiều nguồn như trang web, bài viết, hình ảnh, video,…
- Xử lý và mở rộng thông tin: Hệ thống không chỉ lấy kết quả trực tiếp được trả về khi gõ từ khóa mà còn tham khảo những nội dung liên quan từ các tìm kiếm tương tự.
- Tạo câu trả lời: Từ tất cả dữ liệu đã thu thập được, AI sẽ tổng hợp, chọn lọc lại thông tin và tạo ra một bản tóm tắt hữu ích nhất dành cho người dùng.
- Tùy chỉnh theo ngữ cảnh: Nội dung bản tóm tắt thông tin ở câu trả lời có thể thay đổi tùy vào cách bạn đặt câu hỏi, tình huống tìm kiếm hoặc theo ngữ cảnh (vị trí, thời gian, lịch sử tìm kiếm của người dùng)
- Học từ người dùng: Google sẽ thay đổi kết quả tìm kiếm dựa vào hành vi của người dùng. Nếu người dùng thường xuyên bỏ qua một nội dung để chọn những nội dung khác hoặc người dùng liên tục chọn một số kết quả nhất định thì AI sẽ điều chỉnh để hiển thị nội dung phù hợp hơn trong tương lai.
- Tăng tính liên quan với hành vi người dùng: Hành vi tương tác của người dùng sẽ được AI cập nhật liên tục, từ đó sẽ thay đổi kết quả tìm kiếm sao cho chính xác và phù hợp với mong muốn của người dùng hơn.
Chắc hẳn có rất nhiều bạn làm SEO sẽ thắc mắc nội dung như thế nào sẽ được Google chọn để đưa vào bản tóm tắt thông tin ở trang kết quả. Google AI Overviews sẽ dựa vào 3 yếu tố chính để chọn nguồn thông tin:
- Sự liên quan đến truy vấn: Google sẽ đánh giá nội dung của trang nguồn có phù hợp với từ khóa tìm kiếm hay không dựa vào xếp hạng vị trí trên trang kết quả, vị trí và ngôn ngữ của từ khóa.
- Chất lượng bài viết: Hệ thống sẽ đánh giá các trang nguồn có đáng tin cậy, có nhiều người dùng lựa chọn khi tìm kiếm, nội dung có độc nhất và được cập nhật thường xuyên không?
- Hành vi người dùng: Google cũng sẽ đánh giá hoạt động của người dùng rồi xem xét trang nguồn có phù hợp với sở thích và lịch sử tìm kiếm của người dùng không?
3. Ảnh hưởng của AI Overviews đến SEO và người dùng
Google AI Overviews đang tác động trực tiếp đến hoạt động SEO và trải nghiệm của người dùng. Để ứng dụng hiệu quả tính năng này, là nhà quản trị website, bạn cần nắm rõ các ảnh hưởng sau:
3.1. Đối với SEO và website
AI Overviews đã tác động đáng kể đến hoạt động làm SEO. SEO-er hiện không thể chỉ tối ưu hóa công cụ tìm kiếm theo cách truyền thống mà còn cần quan tâm đến việc làm sao để tối ưu hóa nội dung để được AIO lựa chọn hiển thị. Tuy khiến công việc trở nên phức tạp hơn, Google AI Overviews cũng đem đến nhiều lợi ích:
- Khi nội dung của trang web được Google trích dẫn trong bản tóm tắt kết quả tìm kiếm của AI Overviews, lượng truy cập tự nhiên và tỷ lệ nhấp (CTR) sẽ tăng lên. Điều này giúp người làm SEO cải thiện thứ hạng trang web và gia tăng tỷ lệ chuyển đổi.
- Google đánh giá cao những bài viết có nội dung chuyên sâu, chất lượng tốt và thường lựa chọn những bài viết này để cho vào trong AI Overviews, đặc biệt là với những từ khóa khó trong các lĩnh vực đặc thù (Ví dụ như lĩnh vực Y tế, Sức khỏe hoặc tài chính). Từ đó, trang web có thể nâng cao khả năng tiếp cận người dùng.
- Website được xuất hiện trong bản tóm tắt của AI Overviews trên trang kết quả thì uy tín thương hiệu có thể tăng do được xem như một nguồn tham khảo đáng tin cậy.
Bên cạnh những tác động tích cực, AI Overviews vẫn có thể ảnh hưởng tiêu cực tới SEO và website:
- AI Overviews có thể làm giảm lưu lượng truy cập tự nhiên (organic traffic) do Zero-Click Searches – người dùng không cần bấm vào bất kỳ liên kết nào mà vẫn có thể đọc thông tin của câu trả lời ở trực tiếp trên Google.
- AI chọn lọc nguồn dựa vào chất lượng thông tin nên nội dung sơ sài, không có số liệu, hình ảnh minh họa cụ thể hoặc không đủ chuyên sâu, chỉ mô tả vấn đề chung chung mà không đi sâu vào nguyên nhân/kết quả thì sẽ rất khó cạnh tranh với các nguồn khác để được AI chọn lọc.
- AI có thể lựa chọn sai nguồn thông tin hoặc hiểu sai thông tin của website, gây ảnh hưởng tiêu cực đến độ uy tín của thương hiệu.
- Đôi khi kết quả của AIO sẽ xuất hiện đầu tiên, nằm trước cả quảng cáo, thu hút nhiều sự chú ý hơn so với các vị trí quảng cáo thông thường. Điều này khiến tỷ lệ nhấp CTR của quảng cáo truyền thống có thể bị ảnh hưởng.
- Một số trường hợp AI có thể lấy nội dung từ website nhưng không hiển thị link nguồn hoặc giảm lý do để người dùng click vào trang, có thể làm mất một lượng truy cập tự nhiên vào web.
3.2. Đối với người dùng
AI Overviews tác động cả tích cực và tiêu cực đến trải nghiệm tìm kiếm của người dùng, cụ thể:
- Tác động tích cực: AI tổng hợp thông tin và đưa ra câu trả lời nhanh, giúp người dùng không phải nhấp vào nhiều trang. Google cung cấp thông tin tổng quan ở trang kết quả, giúp người dùng có thể đọc thông tin ngay lập tức mà không cần nhấn vào liên kết. Phù hợp với người dùng tìm kiếm cần giải đáp nhanh, không yêu cầu chi tiết sâu.
- Tác động tiêu cực: AI phụ thuộc vào thông tin của các nguồn nên nếu trang web cung cấp thông tin sai, AI cũng sẽ trả kết quả chứa thông tin sai lệch hoặc chưa đủ chính xác. Đôi khi thông tin cung cấp có thể sẽ không chuyên sâu, không đáp ứng đủ yêu cầu của người dùng.
4. Gợi ý cách tối ưu bài viết để xuất hiện trong AI Overviews
Để tăng khả năng hiển thị và lượng traffic cho website, bạn có thể thực hiện những cách tối ưu bài viết để xuất hiện trong AI Overviews dưới đây:
4.1. Tạo nội dung chất lượng cao, có tính thẩm quyền
Những trang web viết nội dung có độ tin cậy cao thường được Google đánh giá cao. Khi viết nội dung, bạn nên tuân thủ theo nguyên tắc E-E-A-T bao gồm Kinh nghiệm (Experience), Chuyên môn (Expertise), Tính thẩm quyền (Authority) và Độ tin cậy (Trustworthiness).
Độ tin cậy của nội dung đặc biệt quan trọng với những trang web có nội dung về chủ đề YMYL (Your Money, Your Life), ảnh hưởng đến an toàn và hạnh phúc của người đọc như như lĩnh vực tài chính, y tế, sức khỏe. Ví dụ: Khi bạn tìm kiếm từ khóa “điều trị bệnh cúm”, AIO sẽ trả kết quả từ các nguồn uy tín như CDC hoặc Mayo Clinic – đơn vị Y tế hàng đầu nước Mỹ.
Để sản xuất được những bài viết chất lượng, có độ uy tín cao, trước tiên bạn cần nghiên cứu thật kỹ nội dung mà mình định viết. Sau khi tổng hợp dữ liệu, bạn cần phân tích, chọn lọc và cung cấp cho người đọc những thông tin chính xác, đầy đủ nhất.
4.2. Có các câu trả lời trực tiếp truy vấn của người dùng
Google muốn cung cấp câu trả lời nhanh chóng cho người dùng nên sẽ ưu tiên những nội dung có câu trả lời ngắn gọn, súc tích ở đầu mỗi phần. Bạn có thể viết nội dung có định dạng giống Featured Snippet (đoạn trích nổi bật đáp ứng từ khóa tìm kiếm của người dùng) để tăng khả năng xuất hiện trong AIOs.
Mục tiêu của AI Overviews là cung cấp thông tin cho người dùng một cách nhanh chóng, dễ hiểu nên nội dung có thể trả lời người dùng trong vài câu đầu tiên sẽ được ưu tiên lựa chọn hiển thị trên bản tóm tắt kết quả. Điều này giúp người dùng tin tưởng thương hiệu của bạn hơn và click vào trang web của bạn.
Ngoài ra, nội dung không nên chỉ tập trung vào từ khóa chính mà hãy bao quát cả các từ khóa liên quan khác để tránh lạm dụng từ khóa chính và giúp công cụ tìm kiếm hiểu rõ hơn về ngữ cảnh đằng sau nội dung của bạn.
4.3. Đáp ứng đúng ý định tìm kiếm
Theo thông báo của Google năm 2018, người dùng thường thay đổi phạm vi tìm kiếm của mình liên tục và có thể ra quyết định mua hàng ở bất kỳ thời điểm nào mà không thể lường trước được.
Vì vậy, những nội dung thỏa mãn được ý định tìm kiếm của người dùng thì sẽ được Google đánh giá cao và cải thiện thứ hạng trên trang tìm kiếm. Đáp ứng Search Intent của người dùng chính là một trong những yếu tố quan trọng nhất giúp AI lựa chọn hiển thị trong bản tóm tắt ở trang kết quả tìm kiếm.
Để xác định và đáp ứng đúng ý định tìm kiếm của người dùng, bạn có thể thực hiện hai cách sau:
- Dựa vào từ khóa: Đối với những từ khóa đơn giản, bạn chỉ cần phân tích ngữ nghĩa của từ khóa là có thể hiểu được người dùng đang muốn tìm kiếm thông tin gì.
- Dựa vào SERPs: SERPs (Search Engine Results Pages) là trang kết quả của công cụ tìm kiếm. Bạn có thể tìm kiếm từ khóa và dựa vào Search Features – đặc điểm trang kết quả tìm kiếm mà Google trả về để hiểu thêm về ý định tìm kiếm của người dùng.
4.4. Cải thiện thứ hạng trên SERPs
Theo nghiên cứu của Surfer SEO (Công cụ tối ưu trang web hàng đầu) về tần suất các nguồn được đề cập trong kết quả của AIO thì 52% nguồn được AI chọn đến từ 10 kết quả hàng đầu của SERP. Vì vậy, để cải thiện thứ hạng của website trên trang kết quả tìm kiếm, bạn hãy thực hiện 2 hoạt động sau:
- Tập trung tối ưu từ khóa, cải thiện SEO on-page: Đánh giá xem nên đưa những từ khóa phụ nào vào nội dung của mình và tần suất sẽ là bao nhiêu? Ngoài ra, bạn cần tối ưu các yếu tố hiển thị trên trang web như cấu trúc web, nội dung, các tác vụ,…
- Xây dựng backlink chất lượng để tăng độ uy tín: Xây dựng liên kết ở những trang web khác để hướng về trang web của mình sẽ giúp tăng độ tin cậy và được AI đánh giá cao.
4.6. Nội dung rõ ràng, dễ đọc
Khi trả lời các từ khóa mà người dùng tìm kiếm của người, bạn nên trình bày nội dung đơn giản, rõ ràng theo danh sách bullet points, bảng và đoạn ngắn để giúp AI dễ trích xuất thông tin. Surfer SEO đã thống kê có tới 78% nội dung AIO lựa chọn có chứa danh sách liệt kê.
Ngoài ra, bạn cần tránh sử dụng những từ ngữ chuyên ngành, phức tạp và cần đảm nội dung có độ dễ đọc cao, dễ tiếp cận với người dùng phổ thông. Cụ thể, bạn cần đảm bảo bài viết có đầy đủ các yếu tố sau:
- Câu văn ngắn gọn: Để người đọc có thể dễ dàng tiếp thu, bạn nên sử dụng các câu đơn, chỉ mang một ý chính và tránh sử dụng câu văn dài, nhiều ý phức tạp.
- Từ ngữ dễ hiểu, phổ biến: Hạn chế sử dụng các từ vựng phức tạp hoặc thuật ngữ chuyên ngành. Nếu bài viết bắt buộc cần dùng thuật ngữ thì nên giải thích ngắn gọn để người đọc dễ hiểu.
- Bố cục rõ ràng: Sử dụng các tiêu đề H2, H3 để giúp người đọc định hướng nội dung. Các đoạn văn không nên quá dài, có thể chia thành nhiều đoạn ngắn. Ngoài ra, bạn có thể dùng gạch đầu dòng hoặc danh sách để trình bày các thông tin quan trọng.
- Trình bày trực quan: Có thể sử dụng hình ảnh, biểu đồ để minh họa nội dung và in đậm từ khóa quan trọng để người đọc nắm được ý chính.
4.7. Cập nhật nội dung thường xuyên
Google luôn ưu tiên những nội dung mới và được cập nhật thường xuyên để mang đến cho người dùng những thông tin chính xác nhất. Bạn nên theo dõi hiệu suất trang trên Google Search Console thường xuyên để đánh giá nội dung và cập nhật khi cần thiết.
5. AI Overviews sẽ thay đổi tương lai SEO như thế nào?
Google vẫn đang tiếp tục phát triển tính năng AI Overviews. Vậy AIO sẽ thay đổi tương lai SEO như thế nào? Bạn có thể tham khảo một số dự đoán sau:
- Để nâng cao trải nghiệm tìm kiếm của người dùng, Google sẽ ngày càng ưu tiên AI Overviews nên SEO theo cách truyền thống cần thay đổi để phù hợp với tính năng mới này.
- Nội dung là yếu tố rất quan trọng để AIO lựa chọn trang nguồn. Vì vậy, trong thời gian tới, nội dung chất lượng và độc quyền (information gain) sẽ lên ngôi.
- Google khuyến khích các trang web không chỉ tập trung vào từ khóa chính mà nên bao quát cả các truy vấn liên quan. Vì vậy, những website tập trung vào truy vấn giao dịch (Transactional Queries) có thể ít bị ảnh hưởng hơn.
Dưới đây là một số tình huống giả định về AIO trong tương lai và tác động của chúng đến SEO hoặc Marketing. Bạn có thể tham khảo thêm:
| Tình huống | Tác động đến SEO/Marketing |
| Google mở rộng quảng cáo trong AI Overviews | Quảng cáo sẽ xuất hiện ngay trong phần AI-generated summary (tính năng AI tóm tắt nội dung) |
| AI Overviews xuất hiện cho nhiều loại truy vấn hơn | Cạnh tranh SEO khốc liệt hơn, cần tối ưu nội dung tốt hơn |
| Google cải thiện khả năng trích nguồn chính xác hơn | Các trang web có nội dung chuyên sâu, đáng tin cậy sẽ có lợi thế hơn |
Google AI Overviews đánh dấu một bước tiến quan trọng trong cách người dùng tìm kiếm và tương tác với thông tin trên Google. Việc hiểu rõ cơ chế hoạt động và tác động của AI Overviews sẽ giúp doanh nghiệp tối ưu chiến lược SEO hiệu quả hơn, đảm bảo nội dung luôn mang đến giá trị thực sự với người dùng.
Để tận dụng tối đa cơ hội từ Google AI Overviews và duy trì vị thế vững chắc trên SERP, doanh nghiệp cần một chiến lược SEO bài bản, bám sát các cập nhật mới nhất từ Google. SEONGON – Google Marketing Agency hàng đầu Việt Nam với dịch vụ SEO tổng thể chuyên nghiệp, luôn sẵn sàng giúp bạn tối ưu website, xây dựng nội dung chất lượng và tăng trưởng bền vững trên Google.
